Ιχθύες: Τα Ψάρια

Ο Αστερισμός των Ιχθύων
Photo Credit: B. Fletcher, http://www.scienceandart.com/

Στον ουράνιο θόλο ο αστερισμός των Ιχθύων βρίσκεται σε μία αφανή περιοχή του ουρανού, όπου είναι συγκεντρωμένοι και άλλοι αμυδροί αστερισμοί του νερού. Οι Ιχθύες βρίσκονται μεταξύ των αστερισμών του Πηγάσου και του Υδροχόου, καθώς και του Κριού και του Κήτους, ενώ από πάνω τους είναι η Ανδρομέδα και κάτω το Κήτος. Είναι ο δωδέκατος και τελευταίος ζωδιακός αστερισμός του Ζωδιακού Κύκλου.

Ένας ασφαλής τρόπος να εντοπίσουμε τον αστερισμό των Ιχθύων είναι μέσω του Τετραγώνου του Πήγασου. Το ένα από τα δύο ψάρια βρίσκεται ακριβώς νότια του Τετραγώνου και αναγνωρίζεται από ένα κύκλο αστέρων, ο γνωστός Κυκλίσκος των Ιχθύων.

Δεξιά βρίσκεται το Τετράγωνο του Πήγασου και ακριβώς από κάτω είναι ο Κυκλίσκος, το ένα από τα δύο ψάρια.
Το Τετράγωνο του Πήγασου είναι ο πιο ασφαλής τρόπος εντοπισμού του αμυδρού αστερισμού των Ιχθύων.
Photo Credit & Copyright: Akira Fujii/David Malin Images

Όπως απεικονίζονται στον ουρανό, τα δύο ψάρια φαίνονται να κολυμπούν προς αντίθετες κατευθύνσεις και οι ουρές τους ενώνονται με ένα λώρο. Σύμφωνα με την μυθολογία, τα δύο ψάρια σχετίζονται με την Αφροδίτη και τον γιο της Έρωτα, οι οποίοι στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από το τέρας Τυφώνα κρύφτηκαν στην όχθη του ποταμού Ευφράτη και μεταμορφώθηκαν σε ψάρια. Για να μην χαθούν δέθηκαν μεταξύ τους με ένα λώρο. Μία άλλη εκδοχή του μύθου αναφέρει ότι ενώ η Αφροδίτη και ο Έρως ήταν κρυμμένοι στην όχθη του ποταμού Ευφράτη το τέρας παραλίγο να τους φτάσει όταν δύο ψάρια κολύμπησαν προς το μέρος τους και τους μετέφεραν σε ασφαλές μέρος. Τα ψάρια αυτά έμειναν αθάνατα στον ουρανό ως ο αστερισμός των Ιχθύων.

Ο αστερισμός αυτός περιλαμβάνει 76 ορατούς αστέρες με γυμνό μάτι, οι περισσότεροι όμως είναι αμυδροί. Το 1690, ο αστρονόμος Johannes Hevelius σε ένα έργο του θεώρησε πως ο αστερισμός των Ιχθύων υποδιαιρείται σε τέσσερις κατηγορίες: ο Βόρειος Ιχθύς, ο Βόρειος Λώρος, ο Νότιος Λώρος και ο Νότιος Ιχθύς. Ο α Ιχθύων αποτελεί τον κόμπο του λώρου που ενώνει τα δύο ψάρια και βρίσκεται 139 έτη φωτός μακρυά. Κοντά στον αστέρα ω Ιχθύων βρίσκεται το Εαρινό Ισημερινό Σημείο και βρίσκεται 106 έτη φωτός από τη Γη. Είναι το πρώτο αστέρι στα ανατολικά του Κυκλίσκου των Ιχθύων και αναπαριστά το κεφάλι του ψαριού που βρίσκεται κάτω από το Τετράγωνο του Πήγασου. Επίσης στον Κυκλίσκο βρίσκεται το αστέρι ΤΧ, ή αλλιώς γνωστό ως 19, το οποίο έχει ένα λαμπρό ερυθρό χρώμα και βρίσκεται 760 έτη φωτός από τη Γη.

To M74 στον αστερισμό των Ιχθύων.
Photo Credit: ESO/PESSTO/S. Smartt

Το Messier 74, γνωστό και ως NGC 628, είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας στον αστερισμό των Ιχθύων. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 32 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη. Εκτιμάται ότι το Μ74 είναι σπίτι σε περίπου 100 δισεκατομμύρια άστρα. Το Μ74 εντοπίζεται 1.5 μοίρα ανατολικά-βορειοανατολικά του αστέρα η Ιχθύων. Είναι πολύ δύσκολο να τον παρατηρήσουμε εκτός και αν ο ουρανός είναι σκοτεινός και ξάστερος, ενώ είναι δύσκολο να τον δούμε σε περιοχές που υπάρχει έντονο πρόβλημα φωτορύπανσης. 

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη